H Κολομβία είναι χώρα που βρίσκεται στην βορειοδυτική γωνία της Λατινικής Αμερικής, με έκταση 1.138.910 km² και πληθυσμό 45.644.023 κατοίκους. Το όνομα της πρωτεύουσας είναι Μπογκοτά. Πρόεδρος είναι ο Χουάν Μανουέλ Σάντος και Αντιπρόεδρος ο Ανχελίνο Γκαρσόν. Εθνική εορτή είναι η 20η Ιουλίου.
Η ονομασία Κολομβία προέρχεται από τον Χριστόφορο Κολόμβο, πρωτοπόρο εξερευνητή της ηπείρου της Αμερικής. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον επαναστάτη της Βενεζουέλας Φρανσίσκο ντε Μιράντα, για να περιγράψει στο σύνολό του τον Νέο Κόσμο, αλλά ειδικότερα με αναφορά στις αποικίες και κτήσεις της Πορτογαλίας και της Ισπανίας στη νέα ήπειρο.
Η ονομασία Κολομβία υιοθετήθηκε το 1819 από τη Δημοκρατία της Κολομβίας, στην οποία υπάγονταν όλες οι περιοχές της πρότερης ισπανικής Αντιβασιλείας της Νέας Γρανάδα, δηλαδή τα σημερινά κράτη της Κολομβίας, του Παναμά, της Βενεζουέλας και του Ισημερινοὐ. Το 1830, με τη διάλυση αυτού του κράτους και την απόσπαση του Ισημερινοὐ και της Βενεζουέλας, η ευρύτερη περιοχή της Κουντιναμάρκα παρέμεινε ως μία νέα ανεξάρτητη χώρα με την ονομασία Δημοκρατία της Νέας Γρανάδα, περιλαμβάνοντας τις περιοχές Αντιόχεια, Μπογιακά, Κάουκα, Κουντιναμάρκα και Μαγδαλένα. Το 1858 μετονομάστηκε σε Συνομοσπονδία της Γρανάδα, ενώ αργότερα το 1863 σε Ηνωμένες Πολιτείες της Κολομβία, πριν το σημερινό όνομα υιοθετηθεί επίσημα το 1886.
Περίπου το 10.000 π.Χ. καταγράφονται ορισμένες κοινότητες θηρευτών και κυνηγών στις περιοχές της σημερινής πρωτεύουσας Μπογκοτά, και συγκεκριμένα στις τοποθεσίες Ελ Άμπρα και Τεκεντάμα. Οι κοινότητες αυτές εμπορεύονταν τόσο μεταξύ τους όσο και με πολιτισμούς που εκτείνονταν στην κοιλάδα του ποταμού Μαγδαλένα. Την πρώτη χιλιετηρίδα π.Χ., ομάδες ιθαγενών ανέπτυξαν το πολιτικό σύστημα των κασικάσγος, με μία διοικητική δομή πυραμίδας και ηγέτες γνωστούς με την ονομασία κασίκες. Οι πολιτισμοί της Κολομβίας με την πιο πολύπλοκη δομή διοίκησης ήταν οι Ταϊρόνας στις παράκτιες περιοχές της Καραϊβικής, και οι Μουίσκας στα υψίπεδα της σημερινής Μπογκοτά. Και οι δύο αυτές φυλές άνηκαν στη γλωσσική οικογένεια των Τσίμπτσα. Οι Μουίσκα θεωρούνται ότι είχαν ένα από τα πιο ανεπτυγμένα πολιτικά συστήματα στη Νότια Αμερική, μετά τους Ίνκας.
Ισπανοί εξερευνητές έφτασαν στις νότιες ακτές της Καραϊβικής το 1499 με αρχηγό τον Ροδρίγο ντε Μπαστίδας. Ο Χριστόφορος Κολόμβος παρέπλευσε την Καραϊβική το 1502. Το 1508, ο Βάσκο Νούνιες ντε Μπαλμπόα ξεκίνησε την κατάκτηση των περιοχών της Ουραμπά. Το 1513, ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που έφτασε στον Ειρηνικό ωκεανό, τον οποίο και αποκάλεσε Μαρ ντελ Σούρ (Θάλασσα του Νότου), ανοίγοντας έτσι το δρόμο στους Ισπανούς για το Περού και τη Χιλή. Η ευρύτερη περιοχή κατοικούνταν από ποικίλες φυλές ιθαγενών, όπως οι Τσίμπτσα και οι Καρίμπες, τις οποίες οι Ισπανοί κατέκτησαν σταδιακά είτε με στρατιωτικές επεμβάσεις είτε με συμμαχίες. Παράλληλα, οι ασθένειες που έφεραν μαζί τους οι κατακτητές, όπως η ιλαρά, η κατάκτηση και οι εθνικές εκκαθαρίσεις, προκάλεσαν μία ραγδαία εξαφάνιση των αυτόχθονων πληθυσμών. Τον 16ο αιώνα, ξεκίνησε και η εισαγωγή Αφρικανών σκλάβων στην περιοχή.
Μετά την κατάκτηση της Κολομβίας από τους Ισπανούς και τη μακρά περίοδο της ισπανικής αποικιοκρατίας, αρκετά επαναστατικά κινήματα εκδηλώθηκαν με στόχο την αυτοδιάθεση ή και ανεξαρτησία περιοχών της χώρας. Τα περισσότερα από αυτά κατεστάλησαν βίαια, ενώ άλλα ήταν αρκετά αδύναμα για να προκαλέσουν κάποια σημαντική αλλαγή. Το τελευταίο κίνημα ανεξαρτησίας από την Ισπανία ξεκίνησε γύρω στο 1810, μετά την χορήγηση ανεξαρτησίας στο νησί του Σάντο Ντομίνγκο (σημερινή Αϊτή) το 1804. Το γεγονός αυτό παρείχε σημαντική υποστήριξη στους μετέπειτα ηγέτες της κολομβιανής επανάστασης, δηλαδή τους Σιμόν Μπολίβαρ και Φρανσίσκο ντε Πάουλα Σανταντέρ. Ο Μπολίβαρ έγινε στη συνέχεια, μετά τη νικηφόρα μάχη της Μπογιακά, ο πρώτος πρόεδρος της ανεξάρτητης Κολομβίας, ενώ ο Σανταντέρ αντιπρόεδρος. Μετά την αποχώρηση του Μπολίβαρ, ο Σανταντέρ τον διαδέχθηκε ως δεύτερος πρόεδρος της χώρας. Η επανάσταση ολοκληρώθηκε με επιτυχία το 1819, με την παραχώρηση της επικράτειας της ισπανικής Αντιβασιλείας της Νέας Γρανάδα στη νεοσύστατη Δημοκρατία της Κολομβίας, η οποία ήταν μία ένωση των σημερινών κρατών της Κολομβίας, της Βενεζουέλας και του Εκουαδόρ. Ο Παναμάς αποτελούσε εκείνη την περίοδο αναπόσπαστο κομμάτι της κολομβιανής επικράτειας.
Οι εσωτερικές πολιτικές και εδαφικές διαμάχες οδήγησαν στην αποχώρηση της Βενεζουέλας και της περιοχής του Κίτο (δηλαδή του σημερινού κράτους του Εκουαδόρ) από την ένωση το 1830. Η επονομαζόμενη περιοχή της Κουντιναμάρκα υιοθέτησε την ονομασία Νέα Γρανάδα, την οποία και διατήρησε ως το 1856, όταν μετονομάστηκε σε Συνομοσπονδία της Γρανάδα. Μετά από έναν διετή εμφύλιο πόλεμο, ιδρύθηκαν το 1863 οι Ηνωμένες Πολιτείες της Κολομβίας, σχήμα το οποίο διατηρήθηκε μέχρι το 1886, όταν η χώρα υιοθέτησε επίσημα και οριστικά την ονομασία Δημοκρατία της Κολομβίας. Οι εσωτερικές διαμάχες μεταξύ αντίθετων πολιτικών δυνάμεων παρέμειναν ενεργές, πυροδοτώντας περιστασιακά αιματηρούς εμφύλιους πολέμους. Πιο γνωστός είναι ο Εμφύλιος των Χιλίων Ημερών, το διάστημα 1899 - 1902, ο οποίος οδήγησε στο διαχωρισμό της περιοχής του Παναμά το 1903 και την ίδρυση του ανεξάρτητου κράτους. Ο πόλεμος αυτός θεωρείται και απόρροια των βλέψεων των ΗΠΑ να αποκτήσουν ερείσματα στην περιοχή και ιδιαίτερα στην κατασκευή και έλεγχο της Διώρυγας του Παναμά. Στη συνέχεια, η Κολομβία ήρθε σε σύρραξη με το Περού για μία εδαφική διαφορά που αφορούσε την περιοχή Αμαζόνας και την πρωτεύουσά της Λετίσια.
Μετά από αυτό το διάστημα, η χώρα πέτυχε έναν βαθμό πολιτικής σταθερότητας, η οποίο όμως ανατράπηκε από μία αιματηρή διαμάχη στο τέλος της δεκαετίας του 1940 και στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Η περίοδος αυτή είναι γνωστή με την ονομασία Λα Βιολένσια (Η Βία). Οι αιτίες εντοπίζονται στις έντονες διαφορές των δύο βασικών πολιτικών κομμάτων, οι οποίες εκδηλώθηκαν μετά τη δολοφονία του φιλελεύθερου υποψήφιου πρόεδρου Χόρχε Ελιέσερ Γκαϊτάν το 1948. Η δολοφονία προκάλεσε διαδηλώσεις στην Μπογκοτά και έμεινε γνωστή με την έκφραση Ελ Μπογκοτάσο. Η βία εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα και ο αριθμός των θυμάτων έφτασε τους 180.000. Από το 1953 ως το 1964, οι εντάσεις ανάμεσα στα δύο κόμματα μειώθηκαν, αρχικά με την παύση του Γκουστάβο Ρόχας με πραξικόπημα από την προεδρία και τις διαπραγματεύσεις του με τους αντάρτες, και στη συνέχεια με τη στρατιωτική δικτατορία του στρατηγού Γκαμπριέλ Παρίς Γκορδίγιο.
Μετά την πτώση του Ρόχας, τα δύο πολιτικά κόμματα, οι συντηριτικοί και οι φιλελεύθεροι, συμφώνησαν στη δημιουργία ενός εθνικού μετώπου με στόχο την κοινή διακυβέρνηση της χώρας. Η προεδρία θα εναλλάσονταν μεταξύ των υποψηφίων των κομμάτων κάθε τέσσερα χρόνια, για τέσσερις θητείες, ενώ ο αριθμός των θεσμικών θέσεων θα κατανέμονταν ισοδύναμα. Η ίδρυση του εθνικού μετώπου έβαλε τέλος στην εποχή της Λα Βιολένσια και οι κυβερνήσεις του προσπάθησαν να θεσμοθετήσουν ριζικούς κοινωνικούς και οικονομικούς μετασχηματισμούς σε συνεργασία με την παράταξη της Προοδευτικής Συμμαχίας. Τελικά, οι αντιθέσεις μεταξύ των διαδοχικών διοικήσεων συντηριτικών και φιλελευθέρων αλλοίωσαν τα πραγματικά αποτελέσματα για τη χώρα, με συνέπεια τη διαίωνιση κοινωνικών και πολιτικών προβλημάτων, παρά την πρόοδο σε ορισμένους τομείς. Σε αντίδραση, δημιουργήθηκαν επίσημες ομάδες ανταρτών, όπως η FARC, η ELC και η M-19, με ένοπλη αντίσταση απέναντι στο πολιτικό σύστημα. Οι περισσότερες ομάδες είχαν μαρξιστικό χαρακτήρα.
Στο τέλος της δεκαετίας του 1970, παρατηρήθηκε η ανάπτυξη ισχυρών και βίαιων καρτέλ ναρκωτικών, τα οποία ενισχύθηκαν και τις επόμενες δεκαετίες. Το καρτέλ Μεδεγίν με αρχηγό τον Πάμπλο Εσκομπάρ και το καρτέλ Κάλι, είχαν παράλληλα ισχυρή παρουσία στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή της Κολομβίας. Με χρηματοδότηση και καθοδήγηση παράνομων ένοπλων ομάδων, τα καρτέλ επηρρέαζαν όλο το πολιτικό φάσμα της χώρας, ενώ συμμαχίες μεταξύ κοινών εχθρών ενέτειναν την ισχύ τους.
Το νέο σύνταγμα της Κολομβίας το 1991 εγκρίθηκε από το συνταγματικό κοινοβούλιο και περιλάμβανε σημαντικές αποφάσεις για τα πολιτικά, εθνικά, ανθρώπινα και φυλετικά δικαιώματα. Το νέο σύνταγμα αρχικά απαγόρευε την έκδοση Κολομβιανών στο εξωτερικό, κάτι για το οποίο κατηγορήθηκε το κοινοβούλιο ως πάροχος προστασίας στα καρτέλ. Τα καρτέλ είχαν προσπαθήσει να επηρρεάσουν τις πολιτικές αποφάσεις με μία σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων και εκτελέσεων, αλλά και με τη διαφθορά των δημοσίων λειτουργών.
Στις 21 Νοεμβρίου του 2008, το ηφαίστειο Νεβάδο ντελ Ουίλα εξερράγη στις 0245 GMT. Στις 23 Νοεμβρίου του 2008 οι αρχές ανακοίνωσαν το θάνατο 10 ανθρώπων, ενώ 12.000 περίοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.
Διοικητικά η Κολομβία διαιρείται γεωγραφικά σε τριαντα δύο Διαμερίσματα. Το μεγαλύτερο γεωγραφικό διαμέρισμα σε έκταση είναι της Διαμέρισμα Αμασόνας, με έκταση 109.665 Km2 ενώ το μεγαλύτερο σε πληθυσμό είναι το διαμέρισμα Σαν Αντρές.
Το ΑΕΠ της Κολομβίας ήταν το 2005 περίπου 252 εκατομμύρια πέσος, δηλαδή περίπου 80 εκατομμύρια ευρώ. Η παραγωγή κατανέμεται κατά δραστηριότητα σε 13,9% γεωργία, 30,3% βιομηχανία και 55,8% υπηρεσίες.
Το 1999 η Κολομβία είχε την πρώτη της αρνητική ανάπτυξη από την δεκαετία του τριάντα και έσπασε το ρεκόρ της πιο μακρόχρονης συνεχούς (όμως αργής) ανάπτυξης στην περιοχή. Η κρίση είχε διάφορους λόγους: πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης μετά από χρόνια μεγάλης ανόδου (καρπό της φιλελευθεροποίησης της οικονομίας), συνεχή άνοδο του δημοσιονομικού ελλείμματος ως αποτέλεσμα του Συντάγματος του 1991, προβλήματα με το νομισματικό σύστημα λόγω της ασιατικής κρίσης και πτώση της αξιοπιστίας μετά από διαφορές αποτυχημένες προσπάθειες υπεράσπισης του νομίσματος από την Κεντρική Τράπεζα της Κολομβίας.
Τα κυρίως προϊόντα της Κολομβίας είναι ο καφές και το πετρέλαιο. Και τα δυο έχουν ένα αβέβαιο μέλλον, καθώς οι διεθνείς τιμές του καφέ παρουσιάζουν διεθνή πτώση και η δε πετρελαιοπαραγωγή παρουσιάζει πτώση λόγω της εξάντλησης των αποθεμάτων.
Κυριότεροι λιμένες της χώρας είναι η Μπαρρανκίγια και η Καρθαγένη της Ινδίας. Η κολομβιανή εμπορική ναυτιλία το 1974 αριθμούσε 49 πλοία ολικής χωρητικότητας 231.389 κόρους ο.χ. και κατείχε την 52η θέση διεθνώς. Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.
Η χώρα είναι Προεδρική Δημοκρατία. Αρχηγός κράτους και κυβερνήσεως είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Από τις 20 Ιουνίου του 2010 πρόεδρος είναι ο Χουάν Μανουέλ Σάντος και Αντιπρόεδρος ο Ανχελίνο Γκαρσόν. Το Σύνταγμα που είναι σήμερα σε ισχύ άρχισε να ισχύει στις 5 Ιουλίου του 1991 και έχει τροποποιηθεί αρκετές φορές. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.
Η θητεία του Προέδρου και του αντιπροέδρου είναι τετραετής. Στις τελευταίες προεδρικές εκλογές,οι οποίες διενεργήθηκαν στις 30 Μαΐου του 2010 προηγήθηκε στον πρώτο γύρο ο πρώην υπουργός άμυνας Χουάν Μανουέλ Σάντος με ποσοστό γύρω στο 47% έναντι σχεδόν 21% για τον Αντάνας Μόκους. Ο δεύτερος γύρος διεξήχθη στις 20 Ιουνίου και πρόεδρος εξελέγη ο Σάντος με ποσοστό γύρω στο 70% των ψήφων έναντι 27,5% για τον Μόκους.
Η νομοθετική εξουσία ασκείται από το Κογκρέσο, το οποίο απαρτίζεται από δύο σώματα: τη Γερουσία (Senado) με 102 έδρες και τη Βουλή των Αντιπροσώπων (Camara de Representantes), με 166 μέλη. Οι βουλευτές και οι γερουσιαστές εκλέγονται από το λαό για τετραετή θητεία. Οι τελευταίες εκλογές για Γερουσία και Βουλή έγιναν στις 9 Μαρτίου 2014.
Η επίσημη γλώσσα είναι τα Ισπανικά. Οι κάτοικοι σε ποσοστό 90% πρεσβεύουν το Ρωμαιοκαθολικό χριστιανικό δόγμα. Οι περισσότεροι είναι μιγάδες (mestizo) σε ποσοστό 58%, το 20% είναι λευκοί, mulatto είναι το 14%, μαύροι το 4% ενώ οι υπόλοιποι είναι Αμερικανοί Ινδιάνοι. Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2013 τα 75,02 χρόνια (71,82 χρόνια οι άνδρες και 78,42 οι γυναίκες).